3 soorten kristallen die in urine kunnen worden gevonden
Als onderdeel van een urineonderzoek kan urine onder een microscoop worden onderzocht om de aanwezigheid van kristallen te controleren. Urine bevat veel chemicaliën, waarvan sommige onder bepaalde omstandigheden vaste deeltjes of kristallen kunnen vormen. Factoren die de aanwezigheid van kristallen in de urine beïnvloeden zijn de concentratie van de chemische stof, of de urine zuur of alkalisch is en de temperatuur van de urine. Kristallen in de urine kunnen wijzen op een afwijking. Sommige soorten kunnen echter ook in normale urine aanwezig zijn.
(Afbeelding: Jacob Wackerhausen / iStock / Getty Images)Urinezuur
Urinezuurkristallen zijn diamant- of tonvormige kristallen die typisch geel tot oranjebruin van kleur zijn. Ze kunnen worden gevonden in normale urine, maar kunnen zich ook vormen wanneer u een niersteen of jicht heeft. Urinezuurkristallen kunnen ook aanwezig zijn tijdens de behandeling met bepaalde chemotherapie geneesmiddelen. Urinezuur is een bijproduct van een eiwitvertering. Een eiwitrijk dieet kan de excretie van urinezuur in de urine verhogen. Uraatkristallen zijn de zoutvorm van urinezuurkristallen en zijn meestal samengesteld uit urinezuur plus calcium of natrium. Uraatkristallen kunnen naaldachtig van vorm zijn en kunnen ook geassocieerd worden met jicht.
Triple Fosfaat
Drievoudige fosfaatkristallen bestaan uit magnesiumammoniumfosfaat. Ze worden ook struvietkristallen genoemd. Deze kristallen zijn kleurloos en gevormd als 3- tot 6-zijdige rechthoekige prisma's. Ze hebben de neiging zich in de urine te vormen met een neutrale tot alkalische pH. Drievoudige fosfaatkristallen kunnen een normale bevinding zijn, maar worden ook vaak geassocieerd met urineweginfecties. Bepaalde bacteriën die urineweginfecties veroorzaken, hebben de neiging om de urine meer alkalisch te maken en de ammoniakconcentratie te verhogen, wat gunstig is voor de productie van deze kristallen.
Calciumoxalaat
Calciumoxalaatkristallen zijn kleurloze kristallen in de vorm van een vierkante envelop of een octaëder. Ze komen heel vaak voor in normale urine bij elke pH. Deze kristallen worden ook geassocieerd met de aanwezigheid van nierstenen en de inname van ethyleenglycol, een giftige stof die in antivries wordt aangetroffen. Er is gesuggereerd dat een hoge vitamine C-inname gekoppeld is aan de vorming van nierstenen uit calciumoxalaat, omdat vitamine C wordt omgezet in oxalaat. Een studie met meer dan 196.000 volwassenen die in maart 2016 in het "American Journal of Kidney Diseases" werd gepubliceerd, vond een verhoogd risico op nierstenen geassocieerd met de inname van vitamine C bij mannen, maar niet bij vrouwen. Onderzoekers blijven debatteren of vitamine C is gekoppeld aan calciumoxalaat nierstenen.
Andere urine-kristallen
Andere soorten kristallen worden minder vaak in de urine gezien. Calciumcarbonaatkristallen zijn niet geassocieerd met ziekte, maar ze kunnen soms verward worden met bacteriën. Ze komen voor in alkalische urine. Bepaalde geneesmiddelen, waaronder sulfonamide-antibiotica of contrastkleurstoffen die bij medische beeldvormingsprocedures worden gebruikt, kunnen ook kristallen in de urine vormen. Cysteïne-kristallen zijn platte, kleurloze, hexagonale kristallen die op een stopbord lijken. Wanneer deze kristallen in de urine verschijnen, duidt dit meestal op een ziekte die cystinurie wordt genoemd. Dit is een genetische aandoening waarbij de nieren aminozuren zoals cysteïne niet correct filteren. Bilirubinekristallen zijn geelachtige of roodachtig bruine, naaldachtige of korrelige kristallen die normaal niet in de urine worden aangetroffen, maar wel aanwezig zijn met verschillende soorten leverziekte.
Recensie door: Tina M. St. John, M.D.
